GLUCOZƠ – FRUCTOZƠ

- Glucozo và Fructozo là hai đồng phân của nhau.

- Hai chất này có cùng CTPT: C₆H₁₂O₆

- Tính chất vật lý của GLUCOZƠ và FRUCTOZƠ

• • GLUCOZƠ

+ Glucozơ là chất kết tinh, không màu, nóng chảy ở 146^oC (dạng α) và 150^oC (dạng β), dễ tan trong nước.

+ Có vị ngọt, có trong hầu hết các bộ phận của cây (lá, hoa, rễ…) đặc biệt là quả chín (còn gọi là đường nho).

+ Trong máu người có một lượng nhỏ glucozơ, hầu như không đổi (khoảng 0,1 %).

• • FRUCTOZƠ

+ Là chất rắn kết tinh, dễ tan trong nước.

+ Vị ngọt hơn đường mía.

+ Có nhiều trong hoa quả và đặc biệt trong mật ong (40%).

- CTCT: Glucozơ và Fructozơ.

NHẬN XÉT

- Glucozơ là hợp chấp hữu cơ TẠP CHỨC, trong phân tử chứa nhóm chức ANCOL và chức ANDEHIT.

- Glucozơ mang 2 TÍNH CHẤT: Tính chất của ANCOL ĐA CHỨC và tính chất ANDEHIT.

• • Tính chất ANCOL ĐA CHỨC (phản ứng trên nhóm –OH)

+ Tác dụng với Cu(OH)₂/ nhiệt độ thường tạo ra dung dịch XANH THẪM (xanh lam).

2 C₆H₁₂O₆  +  Cu(OH)₂ →(C₆H₁₁O₆)₂Cu  + 2 H₂O

+ Tác dụng với Na, K

CH₂OH[CHOH]_4­ – CH = O + 5 Na → CH₂ONa[CHONa]_4­ – CH = O + H₂

+ PHẢN este hóa với axit axetic (CH₃COOH) hoặc anhidric axetic (CH₃CO)₂O

CH₂OH[CHOH]_4­ – CH = O + 5 CH₃COOH →CH₂OOCCH₃[CHOOCCH₃]_4­ – CH = O + 5H₂O

CH₂OH[CHOH]_4­ – CH = O + 5(CH₃CO)₂O →CH₂OOCCH₃[CHOOCCH₃]_4­ – CH = O + 5CH₃COOH

• • Tính chất ANDEHIT (phản ứng trên nhóm –CH = O)

+ Phản ứng TRÁNG BẠC với AgNO₃ trong dd amoniac. (phản ứng OXI HOÁ)

CH₂OH[CHOH]_4­ – CH = O + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₂OH[CHOH]_4­ – COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

(Amoni gluconat)

+ Tác dụng với Cu(OH)₂/ ở nhiệt độ cao tạo ra kết tủa ĐỎ GẠCH. (phản ứng OXI HOÁ)

CH₂OH[CHOH]_4­ – CH = O + 2Cu(OH)₂ + NaOH → CH₂OH[CHOH]_4­ – COONa + Cu₂O (đỏ gạch) +3H₂O

   (Natri gluconat)

+ Tác dụng với H₂/ xt Ni,t^o. (phản ứng KHỬ)

CH₂OH[CHOH]_4­ – CH = O + H₂ → CH₂OH[CHOH]_4­ – CH₂ – OH 

Ancol sobit (sobitol)

* PHẢN ỨNG LÊN MEN ANCOL

C₆H₁₂O₆ → 2C₂H₅OH + 2CO₂

SO SÁNH GIỮA GLUCOZƠ VÀ FRUCTOZƠ

- Trong môi trường kiềm, glucozơ và fructozơ chuyển hóa qua lại.

=> Trong môi trường kiềm, GLUCOZƠ và fructozơ có tính chất giống nhau.

- Để phân biệt GLUCOZƠ và FRUCTOZƠ dùng dung dịch brom trong môi trường trung tính hoặc môi trường axit.