LÝ THUYẾT / HÓA HỌC / HÓA HỌC HỮU CƠ / CHƯƠNG 4. ANCOL - PHENOL

PHENOL

- Là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm OH LIÊN KẾT TRỰC TIẾP với nguyên tử C của vòng BENZEN.

* LƯU Ý: PHÂN BIỆT giữa phenol và ancol thơm (có vòng benzen nhưng nhóm OH liên kết với C của nhánh).

- Những phenol mà phân tử có chứa 1 nhóm - $O H$ thì phenol thuộc loại MONOPHENOL.

VD. phenol, o-crezol, m-crezol, p-crezol,.

- Những phenol mà phân tử có chứa nhiều nhóm - $O H$ thì phenol thuộc loại POLIPHENLOL.

- Phenol ÍT tan trong nước LẠNH, tan NHIỀU trong nước NÓNG nên dùng để tách bằng phương pháp chiết.

- Là chất RẮN, ĐỘC, khi để lâu trong không khí bị CHẢY RỮA do hút ẩm và chuyển thành màu hồng.

- Tác dụng với KIM LOẠI KIỀM:

C₆H₅OH + Na → C₆H₅ONa + 1/2H₂

=> Phản ứng này dùng để PHÂN BIỆT phenol với anilin.

- Tác dụng với DUNG DỊCH KIỀM:

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

nC₆H₅OH + nHCHO → nH₂O + (HOC₆H₂CH₂)n

- Từ benzen

C₆H₆ → C₆H₅Cl → C₆H₅ONa → C₆H₅OH

C₆H₆ → C₆H₅CH(CH₃)₂ → C₆H₅OH

- Từ nhựa than đá

Nhựa than đá + NaOH dư.

Chiết để lấy lớp nước có C₆H₅ONa.

C₆H₅ONa + H⁺ → C₆H₅OH

CÔNG NGHIỆP CHẤT DẺO	Phenol là nguyên liệu để điều chế nhựa phenol formaldehyde.
CÔNG NGHIỆP TƠ HOÁ HỌC	Từ phenol tổng hợp ra tơ polyamide.
NÔNG DƯỢC	Từ phenol điều chế được chất diệt cỏ dại và kích thích tố thực vật 2,4 - D (là muối natri của axit 2,4 điclophenoxiaxetic)
LÀ NGUYÊN LIỆU ĐIỀU CHẾ	Một số phẩm nhuộm, thuốc nổ (axit picric).
CÓ TÍNH DIỆT KHUẨN	Phenol được dùng để trực tiếp làm Chất sát trùng, tẩy uế. Điều chế các chất diệt nấm mốc (ortho - và para - nitrophenol…)