LÝ THUYẾT / HÓA HỌC / HÓA HỌC VÔ CƠ / CHỦ ĐỀ 4. NHÓM CACBON SILIC

MUỐI CACBONAT

- Muối cacbonat của các kim loại kiềm, amoni và đa số muối hiđrocacbonat đều tan.

- Muối cacbonat của kim loại khác thì không tan.

- Tác dụng với axit → muối mới + CO₂ + H₂O

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂↑ + H₂O

HCO₃^- + H⁺ → CO₂↑ + H₂O

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂↑ + H₂O

CO₃^2- + 2H⁺ → CO₂↑ + H₂O

CHÚ Ý:

Nếu cho H⁺ vào muối tan thì CO₃^2- → HCO₃^- → H₂O + CO₂.

Nếu cho H⁺ vào muối không tan thì CO₃^2- → CO₂ + H₂O.

Tác dụng với dung dịch kiềm → muối mới + bazơ mới.

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Tác dụng với muối → 2 muối mới.

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ + 2NaCl

Tác dụng với kim loại đứng trước kim loại tạo muối → muối mới + kim loại mới.

Cu(HCO₃)₂ + Mg → Mg(HCO₃)₂ + Cu

- Muối cacbonat của kim loại kiềm bị thủy phân mạnh tạo môi trường kiềm:

Na₂CO₃ → 2Na⁺ + CO₃^2-

CO₃^2- + H₂O ⇋ HCO₃^- + OH^-

=> Trong một số phản ứng trao đổi Na₂CO₃ đóng vai trò như 1 bazơ:

2AlCl₃ + 3Na₂CO₃ + 3H₂O → 2Al(OH)₃ + 6NaCl + 3CO

CHÚ Ý:

Muối (NH₄)₂CO₃ có môi trường trung tính. Phản ứng nhiệt phân:

- Muối cacbonat tan không bị nhiệt phân (trừ muối amoni), muối cacbonat không tan bị nhiệt phân:

MgCO₃ → MgO + CO₂ (tº)

- Tất cả các muối hiđrocacbonat đều bị nhiệt phân:

2NaHCO₃ → Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O

Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ + H₂O + CO₂

- Cho tác dụng với axit → CO₂

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

- Canxi cacbonat (CaCO₃) tinh khiết là chất bột nhẹ, màu trắng.

=> Dùng làm chất độn trong cao su và 1 số ngành công nghiệp.

- Natricacbonat (Na₂CO₃) khan (sođa khan) là chất bột màu trắng, tan nhiều trong nước.

=> Dùng trong công ngiệp thủy tinh, đồ gốm, bột giặt, …

- Natri hidrocacbonat (NaHCO₃) là chất tinh thể màu trắng, hơi ít tan trong nước.

=> Dùng trong công nghiệp thực phẩm, trong y học dùng làm thuốc giảm đau dạ dày.