LÝ THUYẾT / HÓA HỌC / HÓA HỌC VÔ CƠ

CHỦ ĐỀ 7. NHÔM

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Màu TRẮNG BẠC, nóng chảy ở 660^oC .

- NHẸ (D = 2,7 g/cm3), dẻo, dễ dát mỏng.

- Độ dẫn điện bằng 2/3Cu, gấp 3 lần sắt.

II. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

1. TÁC DỤNG VỚI PHI KIM

VỚI OXI

- Bột Al CHÁY trong không khí khi được đun nóng cho ngọn lửa màu SÁNG CHÓI.

2Al + 3O₂ → Al₂O₃

VỚI PHI KHIM

- Nhôm phản ứng được với các phi kim khác → MUỐI.

- Al TỰ bốc cháy khi tiếp xúc với các halogen:

2Al + 3Cl₂ → 2AlCl₃

- Khi ĐUN NÓNG, Al tác dụng với BỘT S:

2Al + 3S → Al₂S₃

LƯU Ý:

- Al chỉ phản ứng với oxi TRÊN BỀ MẶT

(vì tạo ra lớp MÀNG oxit bao phủ bề mặt, bảo vệ và NGĂN CẢN Al tham gia phản ứng tiếp).

- Muốn phản ứng xảy ra HOÀN TOÀN thì phải LOẠI BỎ lớp oxit bao phủ trên bề mặt Al

(bằng cách tạo hỗn hợp Al - Hg hoặc dùng Al BỘT đun nóng).

2. TÁC DỤNG VỚI AXIT

VỚI H⁺

(HCl, H₂SO₄ loãng...)

- Al phản ứng DỄ DÀNG → muối + H₂

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

2Al + 3H₂SO₄ loãng → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

VỚI CÁC AXIT CÓ TÍNH OXH MẠNH

(HNO₃loãng hoặc đặc, H₂SO₄ đậm đặc)

- Nhôm TÁC DỤNG với HNO₃

M + HNO₃ → M(NO₃)_n + {NO₂, NO, N₂O, N₂, NH₄NO₃} + H₂O

Al + 6HNO₃ đặc, nóng → Al(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

Al + 4HNO₃ loãng → Al(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

- Nhôm TÁC DỤNG với H₂SO₄ đặc, nóng

2Al + 6H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

LƯU Ý:

- Al THỤ ĐỘNG với H₂SO₄ đặc nguội và HNO₃ đặc nguội.

=> Có thể dùng thùng Al để CHUYÊN CHỞ axit HNO₃ đặc nguội và H₂SO₄ đặc nguội.

3. TÁC DỤNG VỚI OXIT KIM LOẠI

PHẢN ỨNG NHIỆT NHÔM

- Al KHỬ được oxit của các kim loại đứng SAU nhôm ở nhiệt độ CAO

2Al + Fe₂O₃ → Al₂O₃ + 2Fe

2Al + 3CuO → Al₂O₃ + 3Cu

4. TÁC DỤNG VỚI MUỐI

- Al ĐẨY được kim loại đứng SAU ra khỏi dung dịch muối của chúng

2Al + 3CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

- Phản ứng với MUỐI NITRAT trong môi trường KIỀM

8Al + 3NaNO₃ + 5NaOH + 2H₂O → 8NaAlO₂ + 3NH₃

- Phản ứng với MUỐI NITRAT trong môi trường AXIT (GIỐNG phản ứng với HNO₃)

Al + 4H⁺ + NO₃^- → Al³⁺ + NO + 2H₂O

Al không phải là CHẤT LƯỠNG TÍNH

III. ỨNG DỤNG

- Chế tạo HỢP KIM.

IV. ĐIỀU CHẾ

- Điện phân NÓNG CHẢY Al₂O₃ có mặt criolit Na₃AlF₆ (HẠ nhiệt độ nóng chảy của Al₂O₃từ 2050⁰C xuống 900⁰C; TĂNG độ dẫn điện do tạo thành nhiều ion hơn; TẠO lớp bảo vệ KHÔNG cho O₂ phản ứng với Al nóng chảy)

2Al₂O₃ → 4Al + 3O₂