Dạng 1. TÌM CÁC HẠT TRONG NGUYÊN TỬ

- Tổng số hạt cơ bản trong X là 180 hạt. Mà trong nguyên tử luôn có số p = số e

→ p + n + e = 180 → 2p + n = 180 (1)

- Trong X hạt mang điện nhiều hơn hạt không mang điện là 32 hạt

→ p + e – n = 32 → 2p – n = 32 (2)

Từ (1) và (2) → p = 53, n = 74

      Trong nguyên tử của nguyên tố X có :

      Vậy trong nguyên tử X, số p = số e = 9; số n = 10.

-Gọi tổng số hạt proton, nơtron và electron của nguyên tử A là : p_A, n_A, e_A và B là p_B, n_B, e_B.

•       Ta có p_A = e_A  và p_B = e_B.  
•       Theo bài :

Tổng số các loại hạt proton, nơtron và electron của hai nguyên tử A và B là 142 nên :

 p_A + n_A + e_A + p_B + n_B + e_B = 142

2p_A + 2p_B + n_A + n_B = 142    (1)

Tổng số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 42 nên :

p_A + e_A + p_B + e_B - n_A - n_B = 42   2p_A + 2p_B   - n_A - n_B = 42  (2)

Số hạt mang điện của nguyên tử B nhiều hơn của nguyên tử A là 12 nên :

p_B + e_B - p_A - e_A = 12   2p_B - 2p_A   = 12  p_B - p_A   = 6         (3)

      Từ (1), (2), (3) ta có : p_A = 20 (Ca) và p_B = 26 (Fe).

      Gọi số hạt proton, nơtron, electron của nguyên tử X là p, n, e và của Y là p’, n’, e’.

      Theo bài : p = n = e và p’ = n’ = e’.

      Trong hợp chất XY₂, X chiếm 50% về khối lượng nên:

      Tổng số proton trong phân tử XY₂ là 32 nên p + 2p’ = 32.

      Từ đây tìm được: p = 16 (S) và p’ = 8 (O). Hợp chất cần tìm là SO₂.

      Cấu hình electron của S: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ và của O: 1s²2s²2p⁴.

. Xác định các nguyên tố M, X và viết công thức của phân tử M₂X₂ :

      Gọi p, e, n là số proton, số electron và số nơtron trong một nguyên tử M; p’, e’, n’ là số proton, số electron và số nơtron trong một nguyên tử X. Trong nguyên tử số proton = số electron; các hạt mang điện là proton và electron, hạt không mang điện là nơtron.

      Theo giả thiết :

        + Trong phân tử của M₂X₂ có tổng số hạt proton, nơtron và electron là 164 nên suy ra :

                        2(2p + n) + 2(2p’ + n’) = 164                         (1)

        + Trong đó số hạt mang điện nhiều hơn hạt không mang điện là 52 nên suy ra :

                        (4p + 4p’) - 2(n + n’) = 52                              (2)

+ Số khối của M lớn hơn số khối của X là 23 đơn vị nên ta có suy ra :

               (p + n) - (p’ + n’) = 23                                    (3)

+ Tổng số hạt electron trong M⁺ nhiều hơn trong X₂^2- là 7 hạt          nên suy ra :

(2p + n - 1) - 2(2p’ + n’) + 2 = 7                     (4)

      Giải hệ (1), (2), (3), (4) ta được p = 19 Þ M là kali; p’ = 8 Þ X là oxi.

      Công thức phân tử của hợp chất là K₂O₂.