LÝ THUYẾT / SINH HỌC / PHẦN IV: TRAO ĐỔI VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG / Chương 1: TRAO ĐỔI VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT VÀ THỰC VẬT / A. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT

BÀI 5: DINH DƯỠNG NITƠ Ở THỰC VẬT

I. VAI TRÒ SINH LÍ CỦA NITƠ

- Nitơ là nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu.

- Thực vật hấp thụ nitơ dạng NH₄⁺và NO₃^-

- Nitơ tham gia cấu tạo nên các phân tử prôtêin, enzim, côenzim, axit nuclêic, diệp lục, ATP,…

- Nitơ tham gia điều tiết các quá trình trao đổi chất trong cơ thể thực vật thông qua hoạt động xúc tác, cung cấp năng lượng và điều tiết trạng thái ngậm nước của các phân tử prôtêin trong tế bào chất.

* Thiếu nitơ: giảm tổng hợp prôtêin → sinh trưởng giảm → xuất hiện màu vàng nhạt trên lá.

(Màu vàng xuất hiện đầu tiên ở những lá già do sự huy động và di chuyển của các ion trong cây)

II. NGUỒN CUNG CẤP NITƠ TỰ NHIÊN CHO CÂY

1. NITƠ TRONG KHÔNG KHÍ

- N₂ trong khí quyển chiếm khoảng 80% nhưng cây KHÔNG HẤP THỤ ĐƯỢC.

=> Thực vật tắm mình trong biển khí nitơ mà vẫn thiếu nitơ.

- Khí NO và NO₂ là độc hại đối với cơ thể thực vật.

- N₂ sau khi được chuyển hóa thành NH₄⁺và NO₃^- thì cây mới SỬ DỤNG ĐƯỢC.

2. NITƠ TRONG ĐẤT

- Nguồn cung cấp chủ yếu nitơ cho cây là đất.

- Nitơ trong đất tồn tại ở 2 dạng: nitơ khoáng và nitơ hữu cơ (xác thực vật, động vật, vi sinh vật,…)

- Nitơ trong đất có thể do con người cung cấp bằng phân bón.

- Rễ cây chỉ hấp thụ nitơ khoáng dạng NH₄⁺và NO₃^-