Bài 22. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC

I. BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI

1. HẠN CHẾ CÁC TÁC NHẬN GÂY ĐỘT BIẾN

Tạo môi trường trong sạch nhằm hạn chế các tác nhân gây đột biến: Trồng cây, bảo vệ rừng, ...

2. TƯ VẤN DI TRUYỀN VÀ VIỆC SÀNG LỌC TRƯỚC SINH

Tư vấn di truyền có kết quả cần chuẩn đoán đúng bệnh, xây dựng được phả của hệ người bệnh.

Chuẩn đoán trước sinh: Là xét nghiệm phân tích NST, ADN xem thai nhi có bị bệnh di truyền hay không, 2 kĩ thuật phổ biến là: 

  • Chọc dò dịch ối.
  • Sinh thiết tua nhau thai.

3. LIỆU PHÁP GEN - KỸ THUẬT CỦA TƯƠNG LAI

Là kỹ thuật chữa bệnh bằng thay thế gen bệnh thành gen lành, theo nguyên tắc là ứng dụng kỹ thuật chuyển gen.

II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC

1. TÁC ĐỘNG XÃ HỘI CỦA VIỆC GIẢI MÃ BỘ GEN NGƯỜI

Ngoài những tích cực mà nó đem lại cũng làm xuất hiện nhiều vấn đề tâm lý xã hội.

2. VẤN ĐỀ PHÁT SINH DO CÔNG NGHỆ GEN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

Lo ngại:

Phát tán gen KHÁNG thuốc sang sinh vật gây bệnh.

An toàn sức khoẻ cho người, khi sử dụng thực phẩm biến đổi gen.

3. VẤN ĐỀ DI TRUYỀN KHẢ NĂNG TRÍ TUỆ (Trí năngI

 a) Hệ số thông minh IQ:

Dùng để đánh giá sự di truyền trí năng.

Cách tính hệ số IQ: (Tuổi khôn/ Tuổi sinh học) x 100.

VD. đứa trẻ 6 tuổi trả lời được câu hỏi của đứa trẻ 7 tuổi thì: IQ = (7 : 6) x 100 =117

Hệ số IQ: 

70 – 130 (bình thường)

45 – 70 (trí tuệ kém phát triển)

DƯỚI 45 (khuyết tật trí tuệ).

b) Khả năng trí tuệ và sự di truyền:

Tính di truyềnảnh hưởng nhất định tới khả năng trí tuệ.

Trong đó gen điều hoà đóng vai trò QUAN TRỌNG HƠN gen cấu trúc.

Chỉ số IQ là tính trạng số lượng nên còn bị chi phối bởi các nhân tố môi trường.

4. DI TRUYỀN HỌC VỚI BỆNH AIDS

Để làm chậm sự tiến triển của bệnh người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm HẠN CHẾ sự phát triển của virut HIV.