2. PHƯƠNG PHÁP LẬP BẢNG
Ta thường sử dụng phương pháp lập bảng trong bài toán xuất hiện hai nhóm đối tượng.
(người - nghề nghiệp, tên sách - màu bìa..)
Khi giải, ta tiến hành lập bảng và cột:
Các cột liệt kê các đối tượng thuộc nhóm thứ nhất
Các hàng liệt kê các đối tượng thuộc nhóm thứ hai
Dựa vào điều kiện đã cho, loại bỏ dần và chia trường hợp nếu bài toán khó hơn
CÂU HỎI 1
Trong 1 lớp học có ba bạn Cúc, Đào, Hồng làm ba hoa cúc, hoa đào, hoa hồng.
Bạn làm hoa hồng nói với Cúc: Thế là trong chúng ta chẳng ai làm loại hoa trùng với tên mình cả!
Vậy ai đã làm hoa nào?
Ở đây có hai nhóm đối tượng là tên người - tên hoa.
Các cột sẽ lần lượt là tên người, các hàng là tên hoa.
Điều kiện đầu tiên là tên người không trùng với tên hoa. Dùng kí hiệu X để biểu diễn điều này.
Ta lập được bảng sau:
| Cúc | Đào | Hồng | |
| Hoa Cúc | X | ||
| Hoa Đào | X | ||
| Hoa Hồng | X |
Tiếp theo, "bạn làm hoa hồng nói với Cúc" -> Cúc không làm hoa hồng
| Cúc | Đào | Hồng | |
| Hoa Cúc | X | ||
| Hoa Đào | ✓ | X | |
| Hoa Hồng | X | X |
Vậy, bạn Cúc làm hoa đào.
Hoa hồng không do bạn Cúc làm, cũng không do bạn Hồng làm -> Bạn Đào làm hoa hồng
| Cúc | Đào | Hồng | |
| Hoa Cúc | X | ||
| Hoa Đào | ✓ | X | |
| Hoa Hồng | X | ✓ | X |
Cuối cùng, bạn Hồng làm hoa cúc.
| Cúc | Đào | Hồng | |
| Hoa Cúc | X | ✓ | |
| Hoa Đào | ✓ | X | |
| Hoa Hồng | X | ✓ | X |
CÂU HỎI 2
Năm bạn Anh, Bình, Cúc, Doan, An quê ở 5 tỉnh: Bắc Ninh, Hà Tây, Cần Thơ, Nghệ An, Tiền Giang.
Khi được hỏi quê ở tỉnh nào, các bạn trả lời như sau:
Anh: Tôi quê ở Bắc Ninh còn Doan ở Nghệ An (1)
Bình: Tôi cũng quê ở Bắc Ninh còn Cúc ở Tiền Giang (2)
Cúc: Tôi cũng quê ở Bắc Ninh còn Doan ở Hà Tây (3)
Doan: Tôi quê ở Nghệ An còn An ở Cần Thơ (4)
An: Tôi quê ở Cần Thơ còn Anh ở Hà Tây (5)
Nếu mỗi câu trả lời đều có một phần đúng và một phần sai thì quê mỗi bạn ở đâu?
Giải:
Có hai đối tượng là tên người - tên tỉnh
Cột - tên người, Hàng - tên tỉnh
Vì mỗi câu trả lời đều có một phần đúng.
Nên giả sử:
Ý (1): Anh quê ở Bắc Ninh là đúng và Doan không phải quê Nghệ An
Ý (2) (3): Bình Cúc không ở Bắc Ninh, Cúc ở Tiền Giang và Doan ở Hà Tây
Ý (4): Doan không ở Nghệ An, An ở Cần Thơ
Ý (5): An quê Cần Thơ, Anh không ở Hà Tây
Còn lại, Bình ở Nghệ An
| Anh | Bình | Cúc | Doan | An | |
| Bắc Ninh | ✓ | X | X | ||
| Hà Tây | X | ✓ | |||
| Cần Thơ | ✓ | ||||
| Nghệ An | ✓ | X | |||
| Tiền Giang | ✓ |