Bài 11. Tổng kết lịch sử thế giới hiện đại 1945 - 2000

I. NHỮNG NỘI DUNG CHỦ YẾU CỦA LỊCH SỬ THẾ GIỚI SAU 1945

1

Sự xác lập của trật tự hai cực Ianta do Liên Xô và Mỹ đứng đầu đã chi phối nền chính trị thế giới và các quan hệ quốc tế nửa sau thế kỉ XX.

2

Chủ nghĩa xã hội vượt khỏi phạm vi một nước và trở thành một hệ thống thế giới.

3

Sau CTTG II, cao trào giải phóng dân tộc dẫ nổi lên mạnh mẽ ở các nước Á, Phi và Mỹ Latinh.

Hệ thống thuộc địa và chế độ phân biệt chủng tộc hoàn toàn sụp đổ, dẫn tới sự ra đời của hơn 100 quốc gia độc lập.

4

Hệ thống đế quốc đã có nhữngg chuyển biến quan trọng:

Mỹ vươn lên là nước đế quốc giàu mạnh nhất, ráo riết thực hiện chiến lược toàn cầu nhưng thất bại, tiêu biểu là chiến tranh Việt Nam.

Nhờ có sự tự điều chỉnh kịp thời, kinh tế các nước tư bản tăng trưởng liên tục, hình thành các trung tâm kinh tế lớn chủ thế giới.

Dưới tác động của cách mạng khoa học-kĩ thuật, sự phát triển mạnh của lực lượng sản xuất, các nước ngày càng có xu hướng liên kết kinh tế khu vực. Mỹ, EU và Nhật Bản là ba trung tâm kinh tế lớn của thế giới.

5

Quan hệ quốc tế được mở rộng và đa dạng

6

Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật (từ đầu những năm 70 được gọi là cách mạng khoa học-công nghệ) đã diễn ra với quy mô, nội dung và nhịp điệu chưa từng thấy, xu thế toàn cầu hóa lan nhanh ra toàn thế giới.

II. XU THẾ PHÁT TRIỂN CỦA THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH

  • Các nước ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm và mở rộng hợp tác.
  • Điều chỉnh quan hệ theo hướng đối thoại, thỏa hiệp, tránh xung đột trực tiếp với tính hai mặt nổi bật là mâu thuẫn và hài hòa, cạnh tranh và hợp tác, tiếp xúc và kiềm chế...
  • Ở nhiều khu vực lại bùng nổ các nội chiến và xung đột, chủ nghĩa li khai xuất hiện, khủng bố, mâu thuẫn dân tộc, tôn giáo.
  • Xu thế toàn cầu hóa diễn ra ngày càng mạnh mẽ, vừa là thời cơ vừa là thách thức đối với các nước đang phát triển.