2. PHÂN TÍCH BIỂU ĐỒ TRÒN
I. PHƯƠNG PHÁP SO SÁNH CÁC SỐ LIỆU TỪ BIỂU ĐỒ TRÒN
Bước 1: Xác định đối tượng cần so sánh .
Bước 2: Sử dụng công thức tính tỷ lệ hoặc giá trị trung bình rồi so sánh các mẫu số liệu với nhau.
II. CÁC LOẠI SO SÁNH BIỂU ĐỒ TRÒN
So sánh với một mẫu số liệu khác: Một tỷ lệ hay một giá trị trung bình sẽ được so sánh với một tỷ lệ hay một giá trị trung bình có từ một mẫu số liệu khác.
So sánh trước - sau: Một tỷ lệ hay một giá trị trung bình tính được sau can thiệp (một thay đổi nào đó) sẽ được so sánh với một tỷ lệ hay một giá trị trung bình trước can thiệp.
So sánh giữa các nhóm trong cùng một mẫu số liệu: Một tỷ lệ hay một giá trị trung bình của một nhóm sẽ được so sánh với một (hoặc 2,3 ..) tỷ lệ hay một (hoặc 2,3 ...) giá trị trung bình của một nhóm khác trong cùng một mẫu số liệu.
1. DẠNG SO SÁNH VỚI MỘT MẪU SỐ LIỆU KHÁC
Sử dụng công thức:
A nhiều (ít) hơn B bao nhiêu phần trăm: %A - %B. Ít hơn %B - %A.
A chênh lệch bao nhiêu phần trăm so với B: (| A - B | / B) * 100. Nếu so với A thì chia cho A.
Cho biểu đồ sau:
TỈ TRỌNG GDP PHÂN THEO KHU VỰC KINH TẾ CỦA HOA KÌ NĂM 1960 VÀ NĂM 2016 (%)
Dựa vào biểu đồ, cho biết tỉ trọng GDP của Nông nghiệp Hoa Kì năm 1960 nhiều hơn năm 2016 bao nhiêu %?
Giải
Tỉ trọng GDP của Nông nghiệp Hoa Kì năm 1960 là 4%
Tỉ trọng GDP của Nông nghiệp Hoa Kì năm 2016 là 1%
Nhiều hơn 4 - 1 = 3 %
Cho biểu đồ sau:
BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN SẢN LƯỢNG CÂY TRỒNG TẠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG NĂM 1990 VÀ NĂM 2005 ( triệu cây )
Dựa vào biểu đồ, cho biết sản lượng cây lương thực tại đồng bằng sông Cửu Long năm 1990 so với năm 2005 chênh lệch bao nhiêu phần trăm?
Giải
Sản lượng cây lương thực tại đồng bằng sông Cửu Long năm 1990: 67.1 triệu cây.
Sản lượng cây lương thực tại đồng bằng sông Cửu Long năm 2005: 59.2 triệu cây.
Chênh lệch: ( ( 67.1 - 59.2 ) / 59.2 ) = 13.34 %
2. SO SÁNH TRƯỚC - SAU
Cho biểu đồ sau:
Giả sử sau khi xây dựng tiền công tăng thêm 10%, còn các chi phí khác không thay đổi thì tổng chi phí tăng thêm bao nhiêu %?
Giải
Tiền công trước khi xây dựng: 25%
Tiên công sau khi xây dựng: 25% + 10% x 25% = 27.5%
Các chi phí khác không thay đổi, chỉ tăng tiền công nên chi phí tăng thêm là: 27,5% - 25% = 2.5%
3. SO SÁNH GIỮA CÁC NHÓM TRONG CÙNG MỘT MẪU SỐ LIỆU
Cho biểu đồ sau:
Dựa vào biểu đồ, cho biết tỉ lệ % dân số Châu Phi và Châu Mĩ chiếm bao nhiêu phần trăm so với châu Á?
Giải
Tỉ lệ % dân số châu Phi so với châu Á: ( 14,5 / 60,4 ) * 100 = 24%.
Tỉ lệ % dân số châu Mĩ so với châu Á: ( 13,6 / 60,4 ) * 100 = 22.5%.