LÝ THUYẾT / LỊCH SỬ / PHẦN 1. LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 2000 / CHƯƠNG I. SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1945 – 1949)

Bài 1. Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới II (1945 – 1949)

I. HỘI NGHỊ IANTA (2 - 1945) VÀ NHỮNG THỎA THUẬN CỦA BA CƯỜNG QUỐC

THỜI GIAN	SỰ KIỆN	NỘI DUNG
Đầu năm 1945	Chiến tranh thế giới II bước vào giai đoạn kết thúc.	Nhiều vấn đề được đặt ra với các nước Đồng minh: Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít. Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh. Phân chia thành quả giữa các nước thắng trận.
4 - 11/02/1945	Hội nghị Ianta (Liên Xô), với sự tham gia của nguyên thủ 3 nước: Mỹ (Ph. Rudơven) Anh (U. Sớcsin) Liên Xô (Xtalin)	Thông qua những quyết định quan trọng: Mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật. Thành lập tổ chức Liên Hợp Quốc nhằm duy trì hòa bình, an ninh thế giới (công cụ của Mỹ và đồng mình) Thỏa thuận việc đóng quân tại các nước nhằm: Giải giáp quân đội phát xít Phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á. Cụ thể luôn phần phân vi phạm ảnh hưởng ở Châu Âu Châu Á
17/07 - 2/08/1945	Hội nghị Pôtxdam (Đức).	Thông qua việc Giải giáp quân Nhật ở Đông Dương (được giao cho quân đội Anh vào phía Nam vĩ tuyến 16) Quân đội Trung Hoa Dân quốc vào phía Bắc.

→ Toàn bộ những quyết định của Hội nghị Ianta cũng những thỏa thuận sau đó của ba cường quốc đã trở thành KHUÔN KHỔ của trật tự thế giới mới, trật tự hai cực Ianta.

II. SỰ THÀNH LẬP LIÊN HỢP QUỐC

1. SỰ THÀNH LẬP

25/4/1945 - 26/6/1945, một Hội nghị Quốc tế lớn gồm đại biểu 50 nước họp tại San Francisco (Mỹ) để thông qua Hiến chương và tuyên bố thành lập tổ chức Liên Hợp Quốc.

24/10/1945: Hiến chương có hiệu lực.

Mục đích thành lập:

Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc.
Tiến hành sự hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.

2. NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG

Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của dân tộc.

Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.

Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kì nước nào.

Chung sống hòa bình và đảm bảo sự nhất trí giữa 5 nước lớn: Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc.

3. VAI TRÒ VÀ NHỮNG VIỆC LÀM CỦA LIÊN HỢP QUỐC

Liên Hợp Quốc trở thành một diễn đàn quốc tế vừa hợp tác vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

Liên Hợp Quốc đã có nhiều cố gắng trong việc giải quyết các vụ tranh chấp và xung đột ở nhiều khu vực, thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế, giúp đỡ các dân tộc về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, nhân đạo,... (vd: trồng rừng, chống ô nhiễm môi trường, tiêm chủng, viện trợ lương thực, bảo tồn di sản văn hóa,... thủ tiêu chủ nghĩa thực dân, phân biệt chủng tộc,...)

4. BỘ MÁY TỔ CHỨC

GỒM 6 CƠ QUAN	Đại hội đồng
	Hội đồng bảo an
	Hội đồng Kinh tế và Xã hội
	Hội đồng Quản thác
	Tòa án Quốc tế
	Ban Thư kí

Đại hội đồng: Gồm đại diện các nước thành viên, có quyền bình đẳng.

Hội đồng Bảo an: Cơ quan giữ vai trò trọng yếu trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Hội đồng bảo an gồm 15 nước, 5 nước thường trực không phải bầu lại và 10 nước không thường trực nhiệm kì 2 năm. Mọi quyết định của Hội đồng Bảo an phải được 9/15 phiếu, trong đó sự nhất trí của 5 nước Ủy viên thường trực.

Hội đồng kinh tế và xã hội: cơ quan lớn gồm 54 thành viên với nhiệm kỳ 3 năm. Nhiệm vụ là nghiên cứu, báo cáo và xúc tiến việc hợp tác quốc tế, kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, nhân đạo...

Hội đồng quản thác: được Đại hội đồng ủy thác việc quản lý một số lãnh thổ.

Tòa án quốc tế: là cơ quan tư pháp chính của Liên Hợp Quốc. Nhiệm vụ là giải quyết các tranh chấp giữa các nước trên cơ sở luật pháp quốc tế. Gồm 15 thẩm phán quốc tịch khác nhau, nhiệm kì 9 năm.

Ban Thư kí: Cơ quan hành chính - tổ chức của Liên hợp quốc, đứng đầu là Tổng thư kí với nhiệm kì 5 năm